Astrid Davidzon’s boek over perfectionisme heeft me gegrepen. In haar boek behandelt ze wat perfectionisme is en wat je er aan kunt doen. Ik had een grote herkenning toen ik het boek las. Ook voor mij kon het vaak nooit goed genoeg zijn en als mantelzorger voor mijn vrouw, die lijdt aan MS, wilde ik ook nog graag alles zelf blijven doen. Dat dit niet kan, lijkt misschien direct evident, maar ik heb er hard aan moeten werken om tot dit besef te komen. Daarom wil ik graag de lessen uit dit boek delen, zodat ook jij er wellicht je voordeel mee kan doen.
Wat is perfectionisme?
Astrid Davidzon, noemt het: “het streven naar perfectie en niet het behalen er van” . Want die perfectie wordt zelden of nooit gehaald. Tenminste niet in de ogen van de perfectionist. Een perfectionist streeft namelijk naar iets wat niet haalbaar is, wat simpelweg niet gehaald kan worden. Als dat wel dreigt te gebeuren, legt de perfectionist zijn lat gewoon een stukje hoger. En daarmee heeft hij meteen weer iets om na te streven. Zo ligt ieder doel altijd net een stukje hoger dan waar je op je tenen bij kunt.
Hoe herken je een perfectionist?
Ze zijn niet alleen heel kritisch naar zichzelf, maar ook heel moeilijk voor hun omgeving, omdat ze al een heel gedetailleerd idee, beeld of plan hebben van hoe iets zou moeten zijn. Alles moet volgens dat plan worden uitgevoerd. Minder dan dat is niet goed genoeg, ideeën van anderen worden al dan niet tactisch weggebonjourd. Of de ander wordt vriendelijk, of zelfs dringend en dwingend op zijn plaats gezet. Want eigenlijk wil dit type perfectionist zijn omgeving gewoon overtuigen dat zijn of haar visie op het geheel de enige echte juiste visie is. Dit is dé manier en zo gaan ‘we’ het dus doen!
Waarom doen ze dit?
Ze laten zich de hele dag leiden door het woord ‘moeten’. Ik moet dit nog en dat nog. Zo gaat het de hele dag in dat hoofd. Het gaat er niet om wat ze willen, maar om wat er ‘moet’ gebeuren. Ze leggen de lat heel hoog omdat ze continu aan allerlei verwachtingen willen voldoen, omdat …. ze bang zijn om te falen.
De perfectionist is vaak te trots om hulp te vragen, want ook dat ziet hij of zij als een vorm van falen. Net zolang doorgaand tot het helemaal perfect is. De buitenwacht denkt vaak dat de perfectionist een perfect leven heeft. Maar een perfectionist is meestal verre van tevreden. Die focust op alles wat hij of zij nog niet heeft of wat nog niet goed is!
Voor wie doe je het eigenlijk?
Het hoge verwachtingspatroon komt voort uit het (on)bewust willen voldoen aan hoge verwachtingen van de omgeving of die van zichzelf waarvan de perfectionist denkt dat die reëel zijn. Ze komen voort uit een behoefte om erkent te worden. Maar het gekke is dat die erkenning nooit echt binnenkomt, ookal krijgen ze complimenten, omdat ze altijd kritisch zijn over hetgeen ze gedaan hebben. Het motto is: het kan altijd nog beter. Het is toch niet bijzonder.
Je doet het dus eigenlijk voor niemand, behalve dan je gekwetste zelf, die blijkbaar erkenning nodig heeft. Maar tegelijkertijd kwets je jezelf alleen nog maar meer, want het is nooit goed genoeg. Jij bent nooit goed genoeg!
Hoe kom je er vanaf?
Astrid vertelt dat wilskracht niet werkte voor haar. Ze vroeg zich af:
Hoe doe je dat: dingen gewoon meer loslaten, meer op jezelf vertrouwen, het jezelf niet zo moeilijk maken, duidelijker je grenzen aan geven?
In ieder geval door bewust aandacht te besteden aan je manier van denken, voelen en je eigen beelden van de werkelijkheid. Weet je hoe jouw proces beïnvloed wordt door het verleden en ga je daar bewust mee om? Let je bewust op de manier waarop je communiceert en overkomt op de ander? Ben je je bewust van het feit dat alles eigenlijk al in je zit, om je uitdagingen aan te kunnen? Ben je je ook bewust van het feit dat jouw blik op de werkelijkheid per definitie incompleet is? Dat falen niet bestaat, alleen feedback? En wist dat je elk gedrag uiteindelijk altijd gekoppeld is aan een behoefte en dus positief bedoelt is? De mens wil in essentie zichzelf zijn en erkent worden. Als het daar geen positieve ruimte voor krijgt, dan kan het ander, negatief, gedrag vormen, dat als “surrogaat liefde” werkt. Het is dus van groot belang om niet te snel te oordelen over je eigen ‘negatieve’ gedrag (en dat van een ander), maar te doorgronden welke behoefte niet vervuld wordt.
De les
Je hoeft je nooit te bewijzen, want je bent goed zoals je bent. Falen is er om van te leren. Groei kan niet zonder eerst te falen. Alleen door vol te houden krijg je iets nieuws onder de knie. Kies er daarom voor om dat te gaan doen wat je zelf leuk vindt en laat alle negativiteit los. Meningen van anderen en je kritische stem zijn niet belangrijk. Je perfectionisme komt voort uit het krampachtig willen voldoen aan verwachtingen. Als dit belemmerende verwachtingen zijn, kun je daar nooit aan voldoen. Laat het los en creëer ruimte. Ben tevreden met wie je bent en ga je eigen pad. En als een ander perfectionistisch doet tegen je, confronteer je die persoon daar mee. Je hoeft niet aan die opgelegde verwachtingen te voldoen, want het zal nooit goed genoeg zijn. Stap er uit en loop weg. Kies voor je eigen doel en ga daar voor. Falen bestaat niet alleen lessen op weg naar je droom. Blijf jezelf! Je hebt altijd een keuze.
P.R.I.M.A.
Ze beschrijft een manier om stapsgewijs van je perfectionisme af te komen.
Stap 1: P = Perfectionisme (h)erkennen. Als je het niet van jezelf (h)erkent dan kan je er ook niets aan doen.
Stap 2: R = Resultaat bepalen. Wat wil je nu concreet bereiken. Wat is je droom?
Stap 3: I=Inspiratie opdoen. Laat je volledig opgaan in je fantasie en leer van positieve voorbeelden. In deze fase is het de bedoeling te doen alsof alles mogelijk is en je alles kunt bereiken wat jij wilt.
Stap 4: M=Mindset. Je mindset is te verdelen in je gevoelens, verbeelding en gedachten. Doel is negatieve patronen in elk van deze drie onderdelen te doorbreken. Hiervoor reikt ze een aantal leuke kleine oefeningen aan die ze ontleent aan de NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren). Kern is dat je bewust let op deze negatieve patronen en ze vervangt door positieve jezelf voedende patronen. Het verankeren van deze nieuwe voedende patronen krijgt ruim aandacht.
Stap 5: A=Actie / Afronding. Door te doen, te ervaren hoe je aan je doel werkt, zonder jezelf te verliezen in gepieker, maar door te accepteren wat het resultaat van je actie is, groei je. Ook als je faalt, want daar kun je uit leren. Het is aan jou om dan gewoon weer door te gaan. Maak de stappen daarom niet te groot, zodat je ze ook realistisch kan halen. Het weer te hoog leggen van de lat is weer oud gedrag. Demotivatie is dan ook weer een gevolg. Pas daar voor op.
Astrid heeft een boek geschreven dat helder en praktisch laat zien wat perfectionisme is, hoe verwoestend het in je leven kan huishouden en dat het van groot belang is dat je er mee aan de slag gaat, als je er aan lijdt. Een uur piekeren per dag, is op jaar basis negen hele werkweken vergooit aan het malen in je hoofd, waar je echt niets mee bereikt. Zonde van de tijd en je leven!
Het boek verdient een dikke tien. Ik pas het toe en het werkt! Lees het boek en doe er je voordeel mee!